Streszczenia i opracowania lektur szkolnych klp klp.pl
Jan Brzechwa, a właściwie Jan Wiktor Lesman (poeta, satyryk, autor książek dla dzieci, tłumacz) urodził się 15 sierpnia 1898 roku w Żmerynce na Podolu
Istnieją niejasności co do roku urodzenia poety. Większość encyklopedii podaje rok urodzenia 1900; sytuację tę tłumaczy Janusz Odrowąż-Pieniążek, dyrektor Muzeum Literatury w Warszawie, w liście opublikowanym w "Gazecie Wyborczej" (2000, nr 195 z 22 sierpnia) Posiadamy niezbite dowody na to, że urodził się w Żmerynce na Podolu 15 sierpnia 1898 r., co stwierdzał własnoręcznie choćby w podaniu o weryfikację jako członka ZAIKS-u dnia 1 września 1945 r. Aliści po drugim małżeństwie z osobą znacznie od siebie młodszą zaczął Brzechwa podawać datę 1900 i to tak konsekwentnie, że dziś we wszystkich encyklopediach i słownikach PWN, a nawet w podstawowym wydawnictwie IBL "Współcześni pisarze polscy i badacze literatury" figuruje rok urodzenia 1900 i jakoś nikogo nie zdziwiło, że debiutował, mając lat 15.
Był synem inżyniera kolejowego, Aleksandra Lesmana i stryjecznym bratem poety, Bolesława Leśmiana.

Dzieciństwo spędził wraz z rodziną na licznych podróżach po Kresach Wschodnich, co wiązało się z częstymi zmianami szkół. Kolejno uczęszczał do gimnazjum w Kijowie, Warszawie i Piotrogrodzie. Następnie ukończył Zakład Naukowo-Wychowawczy Ojców Jezuitów w Chyrowie.

Debiutował w 1915 roku, kiedy to na łamach piotrogrodzkiego „Sztandaru” i kijowskich „Kłosów Ukraińskich” opublikował kilka wierszy. W 1918 przeniósł się na stałe do Warszawy i rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. W tym samym czasie zgłosił się do 36 Pułku Piechoty Legii Akademickiej i jako ochotnik brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej w latach 1920-1921. W okresie studiów podjął współpracę ze znanymi kabaretami i zasłynął jako autor i wykonawca satyr oraz tekstów kabaretowych. Pisał również liczne utwory liryczne i refleksyjne, które publikował w „Skamandrze” i „Wiadomościach Literackich”. Wydał kilka tomików wierszy: „Oblicza zmyślone” (1926), „Talizmany” (1929), „Trzeci krąg” (1932), „Piorun i obłok” (1935”.

W 1924 roku ukończył studia prawnicze i rozpoczął specjalizację w dziedzinie prawa autorskiego, ogłaszając kilka prac z tego zakresu. W latach 1929-1939 pracował jako radca prawny ZAiKS-u.

Prawdziwą popularność i sławę przyniosły mu utwory i wiersze pisane dla dzieci. W 1938 roku opublikował pierwszy zbiór wierszy dla najmłodszych: „Tańcowała igła z nitką”. Rok później wydał tom: „Kaczka dziwaczka”. W latach II wojny światowej pracował między innymi nad „Akademią pana Kleksa” i „Panem Dropsem i jego trupą”, które ukazały się w wydaniu książkowym w roku 1946. Po wyzwoleniu wrócił do swego zawodu i podjął pracę w Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik” i w ZAiKS-ie. W latach 1953-1955 obejmował stanowisko prezesa Rady ZAiKS-u, a od 1957 roku był przewodniczącym organizacji. W latach 1958-1966 był członkiem Zarządu Polskiego PEN Clubu. Od roku 1946 posługiwał się pseudonimem „Jan Brzechwa”, pod którym wydawał swoje książki dla dzieci. Natomiast pod prawdziwym nazwiskiem publikował artykuły z dziedziny prawa.

Za swą pracę literacką otrzymał szereg wyróżnień i nagród: nagrodę miasta Warszawy za całokształt twórczości (1955), nagrodę Prezesa Rady Ministrów za twórczość dla dzieci i młodzieży (1956), nagrodę Ministra Kultury i Sztuki I stopnia za całokształt twórczości (1965).

Jan Brzechwa pracę zawodową połączył z działalnością pisarską. Jest autorem kilku tomów wierszy, sztuk scenicznych przeznaczonych dla szkół, wierszowanych adaptacji wątków ludowych oraz powieści. W kolejnych latach ukazały się: „Ptasie plotki” (1946), „Na wyspach Bergamutach” (1948), „Opowiedział dzięcioł sowie” (1948), „Przygody rycerza Szaławiły” (1948), „Uczymy się chodzić” (1951), „Teatr Pietruszki” (1953), „Wagary” (1953), „Szelmostwa lisa Witalisa”, „Magik” (1957), „Wyssane z nogi” (1958), „Sto bajek”
(1958), „Śmiechu warte” (1964), „Od baśni do baśni” (1965). W roku 1961 ukazał się drugi tom przygód pana Kleksa: „Podróże pana Kleksa”, a w 1965 – „Tryumf pana Kleksa”. Utwory Brzechwy dla dzieci nadal cieszą się popularnością i poczytnością.

Jan Brzechwa zmarł 2 lipca 1966 roku w Warszawie. Jego grób znajduje się na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.



Polecasz ten artykuł?TAK NIEUdostępnij






  Dowiedz się więcej
1  „Akademia pana Kleksa” - streszczenie szczegółowe
2  Charakterystyka pozostałych bohaterów Akademii pana Kleksa
3  Opis przygody Adasia w psim raju